Johan Cruyff

Data i miejsce urodzenia: 25.04.1947/Amsterdam

Narodowość: Holandia

Pozycja na boisku: napastnik/ofensywny pomocnik

Największe osiągnięcia

• Wicemistrz Świata z 1974 (RFN)
• Mistrz Europy z 1976 (Jugosławia)
• Złota Piłka za najlepszego gracza MŚ w 1974
• 3-krotny zdobywca Pucharu Europy (Ajax Amsterdam): 1971, 1972, 1973
• Zdobywca Superpucharu Europy (Ajax Amsterdam): 1972
• Zdobywca Pucharu Interkontynentalnego (Ajax Amsterdam): 1972
• 9-krotny Mistrz Holandii (Ajax Amsterdam): 1966, 1967, 1968, 1971, 1973, 1982, 1983, oraz 1984 (Feyenoord)
• 9-krotny zdobywca Pucharu Holandii (Ajax Amsterdam): 1966, 1967, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972, 1983, oraz 1984 (Feyenoord)
• 2-krotny król strzelców ligi holenderskiej
• Najlepszy strzelec Europejskich Pucharów: 1972
• Mistrz Hiszpanii (FC Barcelona): 1974
• 3-krotny zdobywca Złotej Piłki France Football: 1971, 1973, 1974
• Najlepszy piłkarz europejski w historii według FIFA: 2004
• Trzeci wśród najlepszych piłkarzy w historii według głosowania France Football
• Drugi w plebiscycie IFFHS na najlepszego piłkarza wszech czasów
• Wybrany przez FIFA najlepszym holenderskim piłkarzem w historii

Jako trener

• Puchar Holandii (Ajax Amsterdam): 1986, 1987
• Puchar Zdobywców Pucharów (Ajax Amsterdam): 1987
• Mistrzostwo Hiszpanii (FC Barcelona): 1991, 1992, 1993, 1994
• Puchar Hiszpanii (FC Barcelona): 1990
• Superpuchar Hiszpanii (FC Barcelona): 1991, 1992, 1994
• Puchar Zdobywców Pucharów (FC Barcelona): 1989
• Puchar Europy (FC Barcelona): 1992
• Superpuchar Europy (FC Barcelona): 1993

Biografia

Hendrik Johannes Cruyff urodził się 25 kwietnia 1947 w Amsterdamie. Ten były holenderski piłkarz, a potem wielki trener jest jednym z najlepszych zawodników w historii piłki nożnej. Trzykrotnie wygrał plebiscyt o Złotą Piłkę (1971, 1973 i 1974).

Najlepszy okres w karierze spędził w rodzinnym Ajaxie Amsterdam. Poza tym odnosił sukcesy w FC Barcelonie i reprezentacji Holandii. Jako szkoleniowiec stworzył wielki dream team FC Barcelony.

Poza ojczystym krajem jego nazwisko zapisuje się Cruyff (oryginalnie Cruijff).

Początki

Od najmłodszych lat Jopie, jak nazywała go matka, spędzał całe dnie na grze w piłkę nożną. Ponoć w przeciągu dwóch tygodni zużywał dwie pary butów. W wieku 10 lat został wyłowiony przez skautów Ajaxu.

Gdy miał 12 lat, umarł mu ojciec. Był to duży wstrząs dla młodego chłopca. Dwa lata później zaczął pracować jako pomocnik przy utrzymywaniu murawy stadionu Ajaxu. Cały czas grał i doskonalił technikę.

Gra w Ajaxie Amsterdam

24 października 1964 roku jako siedemnastolatek zadebiutował w towarzyskim spotkaniu Ajaxu z Helmondią ’55. Prawdziwy debiut w oficjalnym spotkaniu miał miejsce 14 listopada 1964 przeciwko drużynie FC Groningen. Cruyff strzelił swoją pierwszą bramkę.

W następnym sezonie przebojem wdarł się do podstawowego składu Ajaxu, który to klub zdobyłmistrzostwo. Cruyffa zauważył selekcjoner reprezentacji Holandii. Zawodnik wyróżniał się dryblingiem, szybkością oraz nieszablonową wizją gry.

Debiut w meczu międzypaństwowym Holandii zaliczył 7 września 1966 roku z Węgrami i w końcówce spotkania strzelił wyrównującą bramkę.

6 listopada 1966 (11 listopada 1966?), w drugim meczu w reprezentacji, z Czechosłowacją na Stadionie Olimpijskim w Amsterdamie, Cruyff jako pierwszy w historii reprezentant Holandii otrzymał czerwoną kartkę za bójkę na boisku. Po tym towarzyskim meczu został zdyskwalifikowany przez krajową federację i mógł powrócić na boisko dopiero 13 września 1967, strzelając od razu jedynego gola w meczu z NRD.

W sezonie 1966/1967 Ajax po raz kolejny zdobył mistrzostwo Holandii (a nawet dublet), a młody napastnik został królem strzelców z dorobkiem 33 goli. W następnym sezonie drużyna utrzymała trofeum mistrza, a Cruyffa wybrano najlepszym piłkarzem w Holandii. W 1969 Ajax doszedł do finału Pucharu Europy, w którym uznał wyższość AC Milan przegrywając 1-4.

W wieku 20 lat zdobył aż 6 bramek w jednym meczu. Pierwszy raz z numerem „14”, potem już na stałe do niego przypisanym, zagrał 30 listopada 1970. W Ajaxie i reprezentacji Holandii grał z tym numerem do końca kariery. Z Cruffem w składzie Ajax osiągnął niesamowitą serię trofeów zdobywając najważniejsze puchary w klubowej piłce nożnej. Holendrzy aż trzykrotnie zdobywali Puchar Europy (w latach 1971-1973), raz, w 1972 roku, byli zwycięzcami Pucharu Interkontynentalnego. Ich styl określono mianem futbolu totalnego. W 1971, gdy jego Ajax po raz pierwszy sięgnął po Puchar Europy, Cruyff zdobył swoją pierwszą Złotą Piłkę.

W kolejnym sezonie Holender strzelając 25 bramek, stał się królem strzelców Eredivisie. Do drużyny dołączyły nowe wielkie gwiazdy – Ruud Krol, a także Johan Neeskens. Ajax wygrał wszystko co było do wygrania.

FC Barcelona

13 sierpnia 1973 roku, Johan Cruyff przeniósł się do FC Barcelona. Transfer był skomplikowany, gdyż hiszpańska federacja zabraniała zatrudniać zagranicznych piłkarzy i mógł w związku z tym dojść do skutku dopiero po trzech latach starań, mimo sprzeciwu prezydenta Ajaxu, Van Praaga, który nie chciał stracić swojej gwiazdy. Negocjacje przedłużały się, a włodarze Barcelony rozpoczęli starania o transfer niemieckiego piłkarza – Gerharda Mullera. Kwota transferu wynosiła 1.3 mln dolarów, co było wówczas rekordem świata. Indywidualny kontrakt opiewał na 1 milion dolarów.

Już w swoim pierwszym sezonie Cruyff zmienił oblicze zespołu. W debiucie, który przypadł na 28 października, Barça wygrała 4-0 z Granadą, a debiutant strzelił 2 gole. Od chwili pierwszego występu Holendra drużyna ani razu nie przegrała przez 26 spotkań, co jest do dziś rekordem klubu. FC Barcelona zdobyła dzięki temu pierwsze od 14 lat mistrzostwo Hiszpanii.

Jednym z najsłynniejszych goli Cruyffa, był strzelony w powietrzu, w ekwilibrystyczny sposób, gol w meczu z Atletico Madryt. W meczu z Realem na Estadio Santiago Bernabéu 17 lutego 1974 roku Barcelona wygrała aż 5-0, co było najwyższa porażką Królewskich w derbach Hiszpanii, dopiero w 2010 roku rekord ten został wyrównany.

Punkt przełomowy w karierze piłkarza to Mistrzostwa Świata 1974 w Niemczech. Zespół holenderski zakwalifikował się do nich po długiej przerwie, trwającej od 1938 roku. W 6 spotkaniach w drodze do finału Holendrzy zdobyli aż 14 bramek, tracąc tylko jedną. Drużynę prowadził legendarny Michels, a dyrygentem był boski Johan. W finale niestety przegrali z Niemcami.

Cruijff zdobył po raz kolejny Złotą Piłkę.

Kolejny sezon w Barcelonie był mniej udany. Niedługo potem trener Michels rozstał się z klubem, zaś jego następca Hennes Weisweiler wprowadził w drużynie żelazną dyscyplinę i popadł w konflikt z Cruyffem.

Piłkarz był wciąż czołową postacią reprezentacji Holandii na Mistrzostwach Europy 1976 roku. „Oranjes” zdobyli wówczas brąz, który był raczej dużym rozczarowaniem. Po półfinałowym meczu z Czechosłowacją Cruijff obraził się, opuszczając zgrupowanie. Kibice i dziennikarze zbojkotowali mecz o 3. miejsce.

Po udanych eliminacjach Cruijff tym razem odmówił wyjazdu na MŚ w Argentynie 1978 potępiając juntę wojskową w tym kraju. W 1977 miała miejsce próba porwania go. Dorobek reprezentacyjny największego holenderskiego futbolisty to 33 bramki w w 48 meczach (w 33 był kapitanem).

W sezonie 1977/1978 Barcelona zdobyła Puchar Hiszpanii oraz trzecie wicemistrzostwo z rzędu.

Odejście z Katalonii

Będący na skraju bankructwa Cruyff (zainwestował w chybiony interes w Lleidzie) przeniósł się do USA i przyjął korzystając z korzystnej propozycji klubu tamtejszej ligi. W Barcelonie rozegrał 227 spotkań (139 w La Liga, 7 w Pucharze Europy, 8 w Pucharze Hiszpanii, 26 w Pucharze UEFA, 47 w meczach towarzyskich) i zdobył w nich 88 goli.

Na początku kusił Cruyffa New York. Trafił jednak do Los Angeles Aztecs. W debiucie 23 maja 1979 zdobył 2 gole. Po sezonie został uhonorowany wyróżnieniem dla najbardziej wartościowego zawodnika North American Soccer League (NASL).

Potem trafił do Washington Diplomats i tam uzyskał kolejną nagrodę dla najlepszego piłkarza ligi, po czym powrócił do Europy. W marcu 1981 na krótko trafił do Levante UD. Następnie znowu na krótko powrócił do Washington Diplomats, a w wieku 34 lat wylądował ostatecznie w Ajaxie.

W sezonie 1981/82 zdobył kilka wyjątkowych goli, a zakończył go z dorobkiem 14 bramek. Do historii przeszło niekonwencjonalne wykonanie rzutu karnego w spotkaniu z Helmond Sport w 1982 roku. Zamiast strzelić z 11 metrów do bramki, podał w bok, do kolegi z zespołu który oddał mu piłkę, a Cruyff strzelił do bramki.

W wieku 36 lat przeszedł do Feyenoordu Rotterdam. Po jego przyjściu niemogący przełamać dominacji Ajaxu klub z portowego miasta zdobył pierwszy od 9 lat tytuł, do którego dołożył puchar kraju.

Podczas kariery powszechnie określany był mianem piłkarza 2000. roku, bo zdaniem wielu wyprzedzał swoje czasy. Głównymi jego walorami były:

• wizja gry,
• przewidywanie zdarzeń na boisku,
• szybkość,
• drybling,
• elegancja.

Cruijff był urodzonym przywódcą, najczęściej kapitanem drużyn w których występował.

Jego największym piłkarskim autorytetem był Michels.

Kariera trenerska

Po zakończeniu kariery zawodniczej Cruyff szybko powrócił do wielkiej piłki. Na początku rozpoczął pracę w Ajaxie jako dyrektor techniczny (trenerem był wówczas Leo Beenhakker), a rok później, w 1985 objął funkcję szkoleniowca pierwszej drużyny.

Z Ajaxem zdobył dwukrotnie Puchar Holandii, a w 1987 zdobył Puchar Zdobywców Pucharów. Rok później dotarł do finału tegoż pucharu, w którym przegrał.

Uczył piłkarzy myśleć na boisku. Największe sukcesy jako trener Cruyff odniósł w Barcelonie. Prowadził tę drużynę w 306 spotkaniach hiszpańskiej ekstraklasy, z czego uzyskał bilans wygrana-remis-porażka: 183-69-54.

Z Barceloną zaczął pracę w roku 1988. Od początku preferował ofensywny styl. W pierwszym roku pracy Holender zdobył z Barceloną Puchar Zdobywców Pucharów, pokonując w finale Sampdorię Genua 2-0. Duży wkład w sukcesy mieli sprowadzeni przez Holendra piłkarze. Holender przeprowadził kilka ryzykownych transferów – m.in. w 1989 kupił Michaela Laudrupa czy młodego Christo Stoiczkowa, aż za 4,5 mln dolarów.

W 1990 Barcelona zdobyła Puchar Króla, pokonując w finale odwiecznego rywala z Madrytu.

Rok później było mistrzostwo i kolejny finał Pucharu Zdobywców Pucharów.

W 1992 Barcelona obroniła tytuł i sięgnęła po raz pierwszy po Puchar Europy. Pokonała w finale Sampdorię Genua 1:0.

Dzięki temu tryumfowi na Wembley, Cruyff stał się trzecim piłkarzem, który zdobył Puchar Europy jako zawodnik i jako trenera Barca trzecim klubem, który zdobył wszystkie trzy europejskie puchary.

Do tego sukcesu dorzucił jeszcze Superpuchar Europy w 1993 roku pokonując Werder Brema.^[1]

Barcelona zdobywała tytuł mistrza Hiszpanii nieprzerwanie do 1994. Następne sezony nie były już tak udane, a Cruyff popadł w konflikt z władzami klubu.

Cruyff konsekwentnie odrzucał kolejne oferty pracy jako trener. Nigdy nie został selekcjonerem reprezentacji swojego kraju.

Dziś jest „szarą eminencją” Barçy, która często doradza i ma wpływ na decyzje klubu.

Życie prywatne

Johan Cruyff jest od 2 grudnia 1968 lat żonaty z Danny Coster. Jak sam twierdzi małżeństwo z nią było najlepszym co spotkało go w życiu. Rodzina żyje w Barcelonie.

Z końcem sezonu 2007/2008 Ajax Amsterdam na stałe wycofał numer 14, w którym grał Cruyff, tłumacząc to jego nieocenionym wkładem w rozwój klubu.