Edgar Davids – holenderski piłkarz w okularach

Edgar Steven Davids jest jednym z najwspanialszych i najbardziej rozpoznawalnych zawodników swojego pokolenia. Davids często wyróżniał się na boisku swoimi dredami i sportowymi okularami ochronnymi, które nosił ze względu na jaskrę. Waleczny i energiczny, a jednocześnie kreatywny i zręczny pomocnik nazwany przez Louisa van Gaala „Pitbullem” ze względu na agresywny styl gry. W 2004 roku Pelé umieścił go w TOP100 najlepszych żyjących piłkarzy świata. Poznaj bliżej legendę Ajaxu Amsterdam i Juventusu Turyn.

Data i miejsce urodzenia: 13 marca 1973 w Paramaribo (stolica Surinamu w Ameryce Południowej)

Narodowość: Holandia

Pozycja na boisku: defensywny pomocnik

Wzrost: 169 cm

Waga: 68 kg

1. Największe osiągnięcia

Edgar Davids rozpoczął karierę w Ajaksie, zdobywając kilka tytułów krajowych i międzynarodowych. Potem grał we Włoszech dla AC Milan, ale najlepszy okres spędził w Juventusie, zanim w 2004 roku został wypożyczony do Barcelony. Następnie grał w Interze Mediolan i Tottenham Hotspur przed powrotem do Ajaksu. Po dwóch latach zmagania się z kontuzjami Davids powrócił do wyczynowej piłki nożnej podczas krótkiego pobytu w Crystal Palace. W wieku 37 lat przeszedł na emeryturę.

W 2012 roku został mianowany menadżerem zawodników w klubie Barnet z angielskiej League Two. Za obopólnym porozumieniem zrezygnował z funkcji menadżera w styczniu 2014 roku.

74 razy wystąpił w reprezentacji Holandii na poziomie międzynarodowym, strzelając sześć goli i reprezentował swój kraj na Mistrzostwach Świata FIFA (raz) i Mistrzostwach Europy UEFA (trzy razy).

1.1. Reprezentacja Holandii

• reprezentant Holandii na MŚ 1998 (4. miejsce)
• reprezentant Holandii na ME (1996, 2000 półfinał, 2004)

1.2. Międzynarodowe klubowe

Szczyt kariery Edgara Davidsa przypada na 1995-1996 rok z Ajaxem Amsterdam:

• Puchar Mistrzów (1995)
• Finalista Pucharu Mistrzów (1996)
• Puchar Interkontynentalny (1995)

Z Juventusem dorzucił do kolekcji:

• finał Ligi Mistrzów (1998 i 2003)
• UEFA Intertoto Cup (2000)

1.3. Klubowe

Sukcesy z Ajaxem Amsterdam:

• Puchar Holandii (1993)
• mistrzostwo Holandii (1994, 1995, 1996)

Sukcesy z Juventusem Turyn:

• mistrzostwo Włoch (1998, 2002, 2003)
• SuperCoppa Italiana (2003)

Sukcesy z Interem Mediolan:

• Coppa Italia (2005)

1.4. Osiągnięcia indywidualne

• wybrany do „Drużyny gwiazd” w MŚ 1998
• wybrany do „Drużyny turnieju” Euro 2000
• TOP100 zawodników FIFA wg rankingu Pele (2004)

2. Pochodzenie piłkarza

Davids urodził się w Surinamie. Jego rodzina przeprowadziła się do Holandii, gdy Davids był jeszcze niemowlęciem.^[1] Jego mama była Żydówką holenderskiego pochodzenia.

3. Kariera klubowa Davidsa

3.1. Ajax Amsterdam (1985-1996)

Niski wzrost (169 cm) powodował, że dwukrotnie nie przyjęli go do szkółki klubu Ajaxu Amsterdam. Za trzecim razem się udało i w wieku 12 lat rozpoczął przygodę z Ajaxem. W pierwszej jedenastce zadebiutował 8 września 1991 (wygrana 5-1 z RKC Waalwijk), mając 18 lat. Już w pierwszym sezonie świętował zdobycie Pucharu UEFA 1991/92.

Davids miał w Ajax Amsterdam „to coś” (kiedy jeszcze nie miał okularów ani długich dredów): zadziorność, dobre rozgrywanie, szybką nogę i błysk niesamowitej techniki. To spowodowało, że jeden z trenerów (bodajże któryś z Ameryki Południowej) w plebiscycie FIFA dał mu pierwsze miejsce.

To właśnie sukcesy z Ajax Amsterdam spowodowały, że Edgar Davids (jak i inni koledzy z tamtej ekipy) był pożądany przez wiele klubów. Choć ostatni mecz w barwach drużyny Ajax Amsterdam nie może zostać uznany za udany. W finale z Ligi Mistrzów UEFA, gdy Ajax grał z Juventusem Turyn, Holender przestrzelił pierwszy rzut karny, a Puchar Ligi Mistrzów powędrował do „Starej Damy”.

To właśnie w Ajaxie Louis van Gaal nadał Davidsowi przydomek „Pitbull” ze względu na zaciekły styl gry w środku pola.

Dlaczego Davids nosił okulary?

Po urazach oka w 1995 roku, zaczęła się u Davidsa rozwijać choroba oczu — jaskra. Piłkarz przeszedł operację i od 4 września 1999 roku (towarzyski mecz z Holandii z Belgią) nosił sportowe okulary ochronne w czasie gry, które zalecił mu lekarz.

3.2. AC Milan (1996-1997)

Na początku sezonu 1996/97 Davids przeniósł się wraz z kolegą z drużyny (Michaelem Reizigerem) z Holandii do Włoch na zasadzie wolnego transferu. Tam miał bronić tytułu mistrza Włoch w drużynie AC Milan, ale nie odnalazł swojego miejsca w nowej drużynie.

W nieudanym sezonie AC Milan dwukrotnie zmienił trenera i ostatecznie zajął 11. miejsce w Serie A. Na domiar złego 23 lutego 1997 roku Davids złamał nogę w przegranym 1:0 meczu z Perugią. Po tym, jak nie udało mu się odzyskać miejsca w drużynie, pozwolono mu dołączyć do ligowego rywala Juventusu Turyn w grudniu 1997 roku. Opłata transferowa została obniżona do 9 miliardów lirów włoskich (3 miliony funtów).

Davids był w Milanie jednym z największych rozczarowań pierwszej połowy sezonu Serie A, a jego kolega z drużyny Alessandro Costacurta krytycznie ocenił jego postać, nazywając go „zgniłym jabłkiem” szatni.

3.3. Juventus Turyn (1998-2004)

Davids odzyskał formę po migracji do Juventusu Turyn. Tu wraz z Zinedinem Zidanem stworzył niezapomniany duet: Davids jako defensywny pomocnik był „mrówką”, której miejsce było za plecami Zidana.

Marcello Lippi, trener Juventusu, nazywał go „jednoosobową maszynownią„. Była to jednak zbyt długa nazwa, jak na przydomek. Przyjął się zatem stary pseudonim „Pitbull”, który trafnie odzwierciedla nieustępliwy charakter Edgara Davidsa na boisku i poza nim (Edgar musiał opuścić zgrupowanie do Mistrzostw Europy w 1996 roku, gdyż popadł w konflikt w ówczesnym trenerem Holandii Guusem Hiddinkgiem).

W 1998 roku Edgar Davids miał kolejną szansę zająć pierwsze miejsce i unieść w górę Puchar Ligi Mistrzów UEFA z drużyną z Włoch, ale w finale Juventus uległ Realowi 1:0. Edgar mógł doprowadzić w końcówce do dogrywki, ale po minięciu obrońców Realu strzelił wprost w ręce bramkarza.

Holender spędził w Turynie 6 lat, stając się symbolem tego klubu, ale, jak przystało na „złego chłopca”, zaliczył też wpadkę. Było nią przyłapanie piłkarza na dopingu w 2001 roku. Został zawieszony przez FIFA, gdy uzyskał pozytywny wynik testu na zakazany steryd anaboliczny (nandrolon).

W 2003 roku Juventus ponownie zagrał mecz w finale Ligi Mistrzów. Tam Edgar Davids też mógł strzelić gola w końcówce spotkania… ale nie strzelił i Juventus znowu po karnych przegrał finał.

3.4. Odrodzenie w FC Barcelonie (2004)

Edgar Davids został wypożyczony do Barcelony na drugą część sezonu 2003/2004. FC Barcelona grała wówczas słabo: zajmowała miejsce w środku tabeli. Może byłaby nawet w końcówce tabeli gdyby nie świetny Ronaldinho. Edgar dał drużynie prawdziwy „power”. Waleczność i hart ducha Holendra przełożyła się na grę jego kolegów. Świetnie współpracował także z Ronaldinho. Być może był to punkt zwrotny w historii Barcelony, która od tego momentu się rozwijała. Był początek wspaniałej Barcelony, którą widzimy dziś.

W Barcelonie można było oglądać Davidsa, który gra bardziej ofensywnie i w końcu mógł pozwolić sobie na atak i popis techniki. Te atuty rzadko mógł prezentować, bo niemal całe życie grał jako defensywny pomocnik z zadaniem rozbijania akcji przeciwnej drużyny. W Barcelonie był to „najlepszy” Edgar Davids.

Są dwie wersje, dlaczego Edgar „Pitbull” Davids nie został w klubie z Barcelony, w którym grało mu się tak dobrze. Jedna mówi o tym, że chciał wrócić do Włoch, w których spędził tyle lat, a druga, że Barcelona nie doszła z Davidsem do porozumienia w sprawie wynagrodzenia… W każdym razie szkoda. Być może Holendra czekał jeszcze nie jeden dobry mecz.

Dzięki półrocznemu wypożyczeniu do FC Barcelony Edgar utrzymał i przygotował świetną formę na Euro 2004.

3.5. Tułaczka po klubach

Latem 2004 roku Davids przeniósł się do Interu Mediolan (2004-2005), ale tam często siedział na ławce. W konsekwencji po roku opuścił klub i przeniósł się na wyspy do Tottenhamu Londyn (2005-2007).

W Londynie zaliczył całkiem niezłe dwa sezony i wrócił do klubu, z którym zaczynał – Ajaxu Amsterdam (2007-2009). Powrót Davidsa do Ajaxu był wielkim wydarzeniem: 74-krotny reprezentant „Pomarańczowych” był grającą legendą holenderskiej piłki.

Davids wywalczył z Ajaksem Puchar Holandii, strzelając w finale najbardziej decydującego karnego w rzutach karnych (to jedyna bramka po powrocie w ramach 25 spotkań). To było piękne ukoronowanie występów Edgara Davidsa w klubie z Amsterdamu. Klub zajął w lidze drugie miejsce.

Sezon 2008/2009 nie był dla zawodnika szczęśliwy. 35-letni Edgar Steven Davids złamał nogę i pauzował przez parę miesięcy. Coraz częściej zaczynał i kończył mecze na ławce rezerwowych. Było jasne, że kariera Edgara Davidsa się kończy. Chcąc jeszcze pokopać piłkę, przeszedł do drugoligowego angielskiego klubu Crystal Palace (2010/11), rozgrywając tam sześć meczów.

3.6. Edgar Steven Davids – koniec kariery

Edgar Davids oficjalnie zakończył karierę piłkarza w 2010 roku.

Później grał jeszcze w roli trenera, ale o tym za moment.

4. Reprezentacja Holandii

Edgar Davids ma za sobą karierę w reprezentacji Holandii, w której zagrzał miejsce przez 11 lat.

4.1. MŚ 1998

Bardzo ważnego gola Edgar zdobył w meczu z Jugosławią w 1/8 finału MŚ 1998, kiedy to w doliczonym czasie zdobył bramkę na 2:1.

Potem Holandia pokonała w meczu Argentynę i dotarła do półfinału, w którym odpadła po karnych z Brazylią.

Nasz bohater w okularach został wybrany do najlepszej „11” MŚ 1998.

4.2. Euro 2000 w Holandii

Na Mistrzostwa Europy w Belgii i Holandii w 2000 roku, Edgar jechał jako jedna z największych gwiazd piłki nożnej. Holandia, grająca u siebie, była jednym z głównych faworytów.

Davids grał dobrze, a reprezentacja szła jak burza aż do półfinału. W półfinałowym meczu z Włochami Holendrzy nie potrafili udowodnić swojej wyższości, a mieli dwa rzuty karne podczas spotkania. Finalnie Holendrzy przegrali w konkursie rzutów karnych…

Na pocieszenie Edgar Davids ponownie został wybrany do „drużyny turnieju”.

4.3. Sekretny Turniej 2002

W 2002 roku był w reprezentacji „okres posuchy”. Stara maszyna oparta o team z dawnego Ajaxu przestawała działać, czego efektem było brak kwalifikacji do MŚ 2002.

Nie przeszkodziło to firmie Nike w obsadzeniu Davidsa w swojej reklamie „Sekretny Turniej” (Skorpion KO) razem z najlepszymi piłkarzami jak Thierry Henry, Ronaldinho, Francesco Totti, Luís Figo i Hidetoshi Nakata czy Eric Cantona (ten w roli sędziego):

4.4. Euro 2004

Na Euro 2004 odświeżono kadrę Holandii, ale paru piłkarzy z dawnej gwardii pozostało, w tym Edgar Davids – motor drużyny. Trenerem Oranje był wówczas Marco van Basten. Davids jak zwykle nie zawiódł, ale Holendrzy znów odpadli w półfinale po karnych.

To był ostatni wielki turniej Edgara Davidsa w drużynie narodowej.

5. Kariera trenerska

W czerwcu 2011 Davids został wybrany do nowej rady nadzorczej Ajaxu, obok Johana Cruyffa.

11 października 2012 roku Davids wrócił do futbolu. Tym razem jako grający trener angielskiego Barnet FC (League Two), gdzie wystąpił w sumie 36 razy i zdobył 1 bramkę. Z drużyną Barnet był związany do stycznia 2014 roku. W trakcie występów nie potrafił panować nad emocjami. Był wielokrotnie karany żółtymi i czerwonymi kartkami.

W 2020 roku Edgar Davids został asystentem trenera holenderskiego klubu Telstar w ramach Eerste Divisie.

4 stycznia 2021 Davids został ogłoszony głównym trenerem portugalskiej drużyny S.C. Olhanense, gdzie znów zaczął od czerwonej kartki^[3]. Został zwolniony 19 lipca 2021.

W 2022 roku Davids został asystentem trenera reprezentacji Holandii, którym jest Louis van Gaal.

6. Spór sądowy

Edgar Davids jest marką samą w sobie ze względu na niepowtarzalny wygląd. RIOT Games, twórcy kultowej gry League of Legends, postanowili bezprawnie wykorzystać wizerunek piłkarza, a cała sytuacja zakończyła się ostatecznie w sądzie:

7. Podsumowanie

Edgar Davids był trzonem Reprezentacji Holandii przez 11 lat i jednym z najlepszych holenderskich piłkarzy w historii. Czy jest spełnionym piłkarzem? I tak, i nie.

Tak, bo grał w największych klubach Europy (Ajax, Juventus, Barcelona), wygrywał ligę, puchary krajowe i zdobył Puchar Ligi Mistrzów.

Nie, bo to jego pokolenie było stać na więcej. Wielu twierdzi, że ta grupa holenderskich piłkarzy (bracia de Boer, Patrick Kluivert, Clarence Seedorf, Edwin van der Sar, Jaap Stam) nie wykorzystała swego potencjału i możliwości. Na trzech turniejach Holandia grała świetnie, ale odpadali „pechowo” po rzutach karnych.

Być może gdyby Edgar Davids zdobył z kolegami z reprezentacji znaczące trofeum, to jego kariera zostałaby bardziej doceniona i stałby się legendą dorównywającej Ruud Gullitowi. Mimo to Edgar Davids zostanie zapamiętany jako nietuzinkowy, waleczny, błyskotliwy piłkarz i…  ten, co grał z dredami w okularkach.

Warto też dodać, że Pele umieścił go na swojej liście 100 najlepszych żyjących piłkarzy.

Literatura

[1] Motti Ivanir bada możliwość dołączenia Edgara Davidsa (20.02.2011)

[2] Edgar Davids – International Appearances – rsssf.com

[3] Edgar Davids z czerwoną kartką w trenerskim debiucie