Zinedine Yazid Zidane (przydomek Zizou) to legenda francuskiego futbolu. Jest najbardziej znany z uderzenia głową włoskiego zawodnika Matterazziego w trakcie dogrywki finału Mistrzostw Świata 2006 za to, że ten obraził jego rodzinę i pochodzenie. Mimo że Francja finał przegrała, był to ważny moment w historii piłki nożnej.
Data i miejsce urodzenia: 23 czerwca 1972, Marsylia
Narodowość: Francja
Pozycja na boisku: pomocnik
Wzrost i waga: 185 cm i 80 kg
Spis treści
1. Zinedine Zidane – osiągnięcia
1.1. Reprezentacja Francji
- Mistrz Świata 1998 (Francja)
- Mistrz Europy 2000 (Belgia i Holandia)
- Najlepszy Piłkarz ME 2000
- Wicemistrz Świata 2006 (Niemcy)
- Złota Piłka za Najlepszego gracza MŚ w 2006
- Zdobywca 31 goli w 108 meczach dla reprezentacji Francji
1.2. Międzynarodowe klubowe
- 2-krotny zdobywca Pucharu Interkontynentalnego — 1996 (Juventus), 2002 (Real Madryt)
- 2-krotny zdobywca Superpucharu Europy — 1996 (Juventus), 2002 (Real Madryt)
- Zdobywca Pucharu Europy — 2002 (Real Madryt)
1.3. Klubowe
- 2-krotny Mistrz Włoch (Juventus) — 1997, 1998
- 2-krotny zdobywca Superpucharu Włoch — 1997, 1998
- 2-krotny zdobywca Superpucharu Hiszpanii — 2001, 2003
- Mistrz Hiszpanii (Real Madryt) — 2003
1.4. Indywidualne
- Zdobywca Złotej Piłki France Football – 1998 (3. miejsce w 1997 oraz 2. miejsce w 2000)
- 3-krotnie Najlepszy Piłkarzem Świata FIFA – 1998, 2000, 2003, drugi w 2006 oraz trzeci w 1997 i 2002
- Piłkarz Roku Ligi Francuskiej — 1996
- Najlepszy Francuski Piłkarz — 1998, 2002
- Najlepszy Piłkarz Świata według World Soccer — 1998
- Najlepszy Zagraniczny Piłkarz Ligi Włoskiej — 1997, 2001
- Najlepszy Piłkarz Ligi Włoskiej — 2001
- 3- krotnie w „11” roku UEFA — 2001, 2002, 2003
- Zwycięzca w sondzie UEFA na Najlepszego Europejskiego Piłkarza ostatnich 50 lat — 2004
2. Zidane – pochodzenie i lata młodzieńcze
Biografia Zinédine Zidane’a zaczęła się, gdy jego rodzice – algierscy emigranci – przybyli do Francji w 1953 roku. Rodzice początkowo mieszkali w Paryżu, ale kilka lat później przenieśli się do jednej z najbiedniejszych dzielnic Marsylii.
Piłkarz urodził się 23 czerwca 1972 roku i jest najmłodszy w rodzinie. Ma czworo starszego rodzeństwa: trzech braci i siostrę. Już jako dziecko interesował się piłką nożną oraz ćwiczył judo. Zidane był z pochodzenia Kabylem i przez całe lata młodzieńcze zachowywał się agresywnie, gdy tylko ktoś robił mu przykrości z tego powodu.
3. Kariera klubowa
Początki kariery klubowej Zinédine Zidane sięgają 1982 roku, w którym zasilił skład juniorski zespołu US Saint-Henri. Następnie trenował w klubie SO Septèmes-les-Vallons, gdzie grał do 14. roku życia.
3.1. AS Cannes (1989-1992)
Przełomem w karierze młodego piłkarza był nabór do ligi juniorów, gdy podczas treningu zauważył go łowca talentów Jean Varrauda, poszukujący uzdolnionych graczy dla AS Cannes.
W wieku 16 lat Zinédine zadebiutował po raz pierwszy w kadrze seniorskiej (20 maja 1989 roku). Na pierwszą bramkę dla AS Cannes musiał poczekać jeszcze blisko 2 lata (8 luty 1991 roku). Za ten wyczyn otrzymał samochód, który zasponsorował mu prezes klubu.
Sezon 1990/1991 Zidane zakończył występem w 28 meczach, grając w podstawowym składzie. Kolejny sezon 1991/92 we francuskiej Ligue 1 był bardziej udany: 5 bramek w 31 występach.
3.2. Girondis Bordeaux (1992-1996)
W 1992 roku Zinédine Zidane dołączył do zespołu Girondins Bordeaux i od pierwszego spotkania grał na pozycji pomocnika. Pierwszy sezon w nowej drużynie zakończył się strzeleniem 10 bramek w 35 spotkaniach. W 1995 roku w barwach Bordeaux sięgnął po puchar Intertoto, a rok później z drużyną awansował do finału Pucharu UEFA.
W trakcie gry w barwach Bordeaux Zidane niejednokrotnie zadziwiał kibiców swoimi nieprzeciętnymi umiejętnościami. Do historii przeszedł m.in. nieprawdopodobny gol, strzelony w meczu Betis Sevilla:
Sprawdź też biografie takich piłkarzy, jak Lionel Messi i Ronaldinho!
3.2. Juventus Turyn (1996-2001)
W połowie 1996 roku Zizou dołączył do jednego z najlepszych w tym okresie zespołów świata – Juventusu Turyn. Włoska drużyna zapłaciła za niego 3.000.000 GBP. Po początkowych trudnościach, przede wszystkim fizycznych, strzelił swoją pierwszą bramkę w meczu z Interem Mediolan w październiku 1996 roku (mecz z wynikiem 2:0). Debiutancki sezon zakończyło zdobycie Pucharu Międzykontynentalnego oraz Superpucharu Europy.
Ponadto Zidane ze swoją drużyną wywalczył Mistrzostwo Włoch (Scudetto po raz 24 w historii Juventusu). W sezonie 1996/97 „Stara Dama” dotarła do finału Ligi Mistrzów, gdzie ulega Borussi Dortmund (1:3, 0:2).
Kolejny rok gry dla Juventusu przyniósł zawodnikowi jeszcze większe sukcesy. W 1997 roku wygrał Superpuchar Włoch, zdobył 7 bramek w 32 meczach ligowych i znów dotarł do finału Ligi Mistrzów (1998, przegrana z Realem Madryt). Sezon 1998/99 nie należał do najlepszych w karierze Francuza – 2 bramki w sezonie ligowym, kontuzja i tylko 7. miejsce w tabeli.
Początek 2000 roku to powrót do najlepszej formy i pamiętna bramka strzelona Regginie (23 stycznia):
Sezon 2000/2001 okazał się ostatnim w barwach Juventusu – piłkarz pomógł drużynie zdobyć kolejny tytuł mistrza kraju.
3.3. Real Madryt (2001-2006)
Transfer do Realu Madryt nastąpił w lipcu 2001 roku. Królewscy zapłacili za piłkarza 76.000.000 EUR, co było w tym czasie absolutnym rekordem. Pomimo kłopotów z aklimatyzacją (tym razem związanych z presją ze strony hiszpańskich mediów), Zidane strzelił swoją pierwszą bramkę w barwach Madrytu 15 września 2001 roku, w spotkaniu przeciwko Realowi Betis.
Prawdziwy wybuch talentu Zizou zaprezentował na początku 2002 roku, kiedy to strzelił pamiętną bramkę w meczu z Deportivo la Coruña:
Swój kunszt i umiejętności pokazał ponownie w finale Ligi Mistrzów, w którym Real zwyciężył z Bayernem Leverkusen. Gol, który wtedy strzelił Zizou, przeszedł do historii futbolu:
W 2002 roku Zidane wraz z Królewskimi zdobył Superpuchar Europy oraz Puchar Interkontynentalny. Sezon 2002/2003 zakończył się również uzyskaniem Superpucharu Hiszpanii. Finalnie w tym sezonie rozgrywek piłkarz strzelił 9 bramek w 33 spotkaniach ligowych. Kolejny rok okazał się jednak bardzo słaby. Real odpadł w ćwierćfinale Ligi Mistrzów (przegrywając z AS Monaco) oraz stracił Puchar Króla w finale z Realem Saragossa. Ponadto sezon ligowy 2003/2004 skończył się dla Zinédine zaledwie 4. miejscem w lidze hiszpańskiej.
Podsumowując, wystąpił w 33 meczach i strzelił tylko 6 bramek. Rozgrywki prowadzone w 2004/2005 to kolejny etap bez większych sukcesów – 6 bramek w 29 meczach ligowych. Do początku 2006 roku sytuacja praktycznie nie ulegała zmianie, gdyż Królewscy nie odnosili większych sukcesów. Po krótkiej przerwie Zizou wrócił do najlepszej formy i w meczu przeciwko Sevilli FC zdobył hat-tricka.
Miesiąc później strzelił 2 bramki w spotkaniu z Espanyolem.
W kwietniu 2006 Zinédine Zidane ogłosił, że kończy karierę piłkarską po Mistrzostwach Świata w Niemczech (organizowanych w tym samym roku). Ostatni mecz w barwach Realu Madryt rozegrał 7 maja 2006 roku. Na stadionie Santiago Bernabeu Królewscy zremisowali wtedy z Villareal 3:3. Sezon ten zakończył z wynikiem 9 bramek w 29 meczach ligowych.
3.4. Podsumowanie gry klubowej
Zinedine Zidane rozegrał 614 meczy w drużynach seniorskich oraz zdobył 126 bramek. Pierwsze spotkanie odbyło się 20 maja 1989 roku (AS Cannes), ostatnie zaś 7 maja 2006 roku (Real Madryt). W roli piłkarza spędził 17 lat. Skończył karierę w wieku 34 lat.
4. Kariera Zidane w reprezentacji Francji
Kariera reprezentacyjna Zidane’a miała swoje początki w drużynie juniorskiej. Pierwszy sukces piłkarz odniósł w 1987 roku w wieku 15 lat, kiedy sięgnął po Puchar Syrenki, w ramach międzynarodowego turnieju rozgrywanego w Warszawie. W kolejnych latach brał udział w rozgrywkach organizowanych dla reprezentacji kolejno U-17, U-18 i U-21. Łącznie zdobył 4 gole i rozegrał 30 spotkań w młodzieżowej drużynie Francji.
Debiut Zinédine Zidane’a w seniorskiej kadrze miał miejsce 17 sierpnia 1994 roku. Został powołany na mecz towarzyski, który odbył się z Czechami. Na boisko wszedł w 63. minucie i doprowadził do remisu 2-2, strzelając 2 bramki. Na pełnoprawne miejsce w reprezentacji musiał poczekać jeszcze rok. W 1995 roku wyznaczono go na głównego rozgrywającego w miejsce Erica Cantony, który został zawieszony za atak na kibica. Mistrzostwa Europy w 1996 roku Francja zakończyła w półfinale, po przegranej z Czechami.
4.1. Mistrzostwa Świata 1998 – Francja
Jako organizator Mundialu w 1998, Francja nie musiała przechodzić kwalifikacji. Reprezentacja znalazła się w grupie C wraz z Danią, Republiką Południowej Afryki oraz Arabią Saudyjską. Ten etap rozgrywek drużyna Zizou zakończyła na 1. miejscu (trzy zwycięstwa).
W meczu z Arabią Saudyjską otrzymał czerwoną kartkę po celowym nadepnięciu na piłkarza bez piłki:
W ramach kary pauzował 2 spotkania i wrócił do gry dopiero w ćwierćfinale, który Francja wygrała z Włochami 4:3 w rzutach karnych. Właśnie w tym meczu Zinédine strzelił swoją pierwszą bramkę na mistrzostwach.
Kolejne spotkanie to wygrana w półfinale z Chorwacją 2:1. Finał (wygrany ostatecznie 3:0) był rozgrywany z Brazylią. Ów występ należy zaliczyć do najlepszych w całej karierze Zizou. Nie tylko ze względu na zdobycie 2 pierwszych bramek, ale także na kunszt piłkarski, który pokazał całemu światu. Po ukończeniu Mundialu Zinédine Zidane stał się bohaterem narodowym. Zdjęcie jego twarzy wyświetlano na Łuku Triumfalnym w Paryżu, a sam zawodnik był na ustach całej Francji. W tym samym roku został uznany za Najlepszego Piłkarza Świata (według World Soccer).
4.2. Mistrzostwa Europy 2000 – Belgia i Holandia
Kolejnym wielkim turniejem w karierze reprezentacyjnej Zizou były Mistrzostwa Europy w 2000 roku. W eliminacjach do tej imprezy Francuz zdobywał gole m.in. w spotkaniu z Armenią. Przeszedł również do historii jako piłkarz, który wygrał z Anglią na stadionie Wembley (0:2).
Kadra piłkarska z Zidane na czele rozpoczęła swój marsz po tytuł od spotkań grupowych. W tej fazie uległa jedynie Holandii, z którą przegrała 2:3.
W ćwierćfinale Zinédine przyczynił się do zwycięstwa nad Hiszpanią, strzelając na tej imprezie swojego pierwszego gola.
Bramkę na wagę złota zdobył w półfinale (złota bramka w 117. minucie z rzutu karnego) w meczu Francja – Portugalia.
Francja spotkała się w finale z drużyną Włoch, którą ostatecznie pokonała 2:1 (znów złoty gol, ale tym razem w wykonaniu Davida Trézéguet).
4.3. Mistrzostwa Świata 2002 – Korea Południowa i Japonia
Jako aktualny Mistrz Świata, Francja nie musiała kwalifikować się do turnieju. W ramach przygotowań do zawodów rozgrywała jednak mecze towarzyskie.
W jednym ze spotkań Zizou strzelił jedną z najpiękniejszych bramek w swojej karierze. Miało to miejsce w rozgrywce z Niemcami w 2001 roku (wygrana 1:0). Oto ta bramka:
W trakcie ostatniego meczu przygotowawczego przed Mundialem piłkarz doznał kontuzji, która wyeliminowała go z 2 pierwszych spotkań grupowych w ramach Mistrzostwa Świata.
Pierwszy mecz Francuzi przegrali z Senegalem (0:1), z drugi zremisowali z Urugwajem (0:0). Decydujące starcie odbyło się w trzecim spotkaniu, gdzie w meczu z Danią drużyna Zizou przegrała 0:2 (piłkarz uczestniczył w tym meczu). Francja zakończyła więc turniej na fazie grupowej.
4.4. Mistrzostwa Europy 2004 – Portugalia
W trakcie eliminacji do Mistrzostw Europy Zidane grał na nowej pozycji – jako lewy pomocnik. Strzelił bramki w spotkaniach z Maltą (2 gole) i Izraelem (1 gol). Ponadto w fazie przygotowawczej przed turniejem zdobył gola w meczu z Ukrainą (ostatecznie wygrany 1:0).
Podczas mistrzostw w 2004 roku Francja w fazie grupowej pokonała Anglię 2:1, zremisowała z Chorwacją oraz zwyciężyła ze Szwajcarią (3:1). W ostatnim meczu Francuz zdobył gola głową. Po awansie do ćwierćfinału graczom przyszło zmierzyć się z Grecją, z którą doświadczyli porażki 0:1! Były to te Mistrzostwa, w których Grecja została Mistrzem Europy, grając „antyfutbol” i stawiając tylko na obronę i kontrataki.
12 sierpnia 2004 Zinédine Zidane ogłosił zakończenie kariery międzynarodowej, ale to nie był jeszcze koniec.
4.5. Mistrzostwa Świata 2006 – Niemcy
3 sierpnia 2005, niecały rok od deklaracji o zakończeniu gry w reprezentacji, Zizou postanowił powrócić. Dokładnie 2 tygodnie później (17 sierpnia) rozegrał swój pierwszy mecz po przerwie. W roli kapitana prowadził Francję do zwycięstwa nad Wybrzeżem Kości Słoniowej (3:0, gol Zizou w 62. minucie).
W eliminacjach do Mundialu ekipa Francji wygrała z Wyspami Owczymi, zremisowała ze Szwajcarią oraz zwyciężyła nad Cyprem. W ramach dalszych przygotowań francuski piłkarz rozegrał swój 100. mecz w reprezentacji, grając przeciwko Meksykowi.
Faza grupowa Mundialu rozpoczęła się dla niebiesko-biało-czerwonych od 2 remisów z Szwajcarią i Koreą Południową. Przy okazji Zizou dostał 2 żółte kartki, co wyeliminowało go z 3. spotkania z Togo. Reprezentacja na szczęście wygrała (2:0), kwalifikując się do dalszej rozgrywki. W 1/8 mistrzostw Francja zwyciężyła nad Hiszpanią i przeszła dalej. Kolejne spotkanie to wygrana z Brazylią, w głównej mierze dzięki Zidane, który pokazał swój talent dryblerski. Drogę do finału Mistrzostw Świata utorował im zwycięski mecz z Portugalią (1:0).
Finał Mundialu 2006 w Niemczech przeszedł do historii. Zinédine strzelił gola już w 7. minucie, jednak Włosi zdołali zremisować w 19′. O wyniku miała zadecydować dogrywka. W 110. minucie Włoch Marco Materazzi po raz kolejny obraził rodzinę Zidane’a, czego ten nie wytrzymał i uderzył go głową. Zizou otrzymał czerwoną kartkę:
Ta chwila utraty panowania mogła być przyczyną wygranej Włoch po rzutach karnych (5:3).
W wyniku decyzji FIFA Materazzi został ukarany karą finansową 5.000 CHF i zdyskwalifikowany na 2 mecze. Zidane dostał z kolei karę 7.500 CHF i zakaz gry w 3 meczach. Ponieważ Francuz po mistrzostwach zakończył karierę piłkarską w wieku 34 lat, w zadośćuczynieniu przez 3 dni wykonywał prace społeczne na rzecz FIFA.
Zizou twierdzi, że został sprowokowany przez Materazziego, który obraził siostrę (i/lub matkę piłkarza) w wulgarny sposób.
Zidane został jednak wybrany najlepszym zawodnikiem Mistrzostw Świata 2006, a Prezydent Francji – Jacques Chirac – nazwał go bohaterem narodowym Francji.
4.6. Podsumowanie kariery Zidane w reprezentacji
Zinédine Zidane 108–krotnie reprezentował Francję, w których zdobył 31 bramek.
W barwach trójkolorowych zdobył Mistrzostwo Świata 1998 roku oraz Mistrzostwo Europy 2000. Był laureatem plebiscytu Złota Piłka w 1998 roku. Wybrano go także najlepszym zawodnikiem Mistrzostw Świata 2006, w których był finalistą. Jest mistrzem rozgrywania akcji o bajecznej technice.
5. Zidane – koniec kariery
Po zakończeniu Mundialu w 2006 roku Zidane przeszedł na piłkarską emeryturę, która jednak nie trwała zbyt długo. W pierwszym roku przerwy odbył liczne podróże, m.in. odwiedził Algierię (swoją drugą ojczyznę), Bangladesz i Tajlandię. W 2008 roku „powrócił” i wziął udział w towarzyskim meczu z okazji 10-lecia uzyskania tytułu Mistrza Świata przez Francję. W 2009 roku uczestniczył w spotkaniu z Chinami. Coraz częściej angażował się również w akcje związane z promowaniem piłki nożnej, np. popierał starania Francji o organizację EURO 2016.
7 lipca 2011 roku objął stanowisko dyrektora sportowego Realu Madryt i rozpoczął nowy etap – trenerski.
6. Styl gry
Słowa nie opiszą geniuszu piłkarskiego Zizou – lepiej samemu się przekonać i zobaczyć:
7. Zinédine Zidane jako trener
Podczas pracy w charakterze managera w Realu Madryt był odpowiedzialny za transfer kilku piłkarzy, w tym Raphaël’a Varane’a. W 2011 roku rozpoczął szkolenie na stanowisko dyrektora generalnego profesjonalnego klubu sportowego, zaś w 2014 roku otrzymał dyplom pedagoga sportowego I stopnia oraz dyplom trenera piłki nożnej.
W 2013 roku został asystentem trenera Carlo Ancelottiego w Realu Madryt. 26 czerwca 2014 objął posadę trenera drużyny rezerwowej Królewskich – zespołu Real Madryt Castilla. 4 stycznia 2016 został pełnoprawnym trenerem pierwszego zespołu Real Madryt. Jego pierwszym dużym sukcesem było wygranie Ligi Mistrzów, po zwycięstwie nad Atlético Madryt w finale 29 maja 2016 roku.
W sezonie 2016/2017 jego drużyna sięgnęła po Superpuchar UEFA, Klubowe Mistrzostwo Świata oraz ponowne zwycięstwo w Lidze Mistrzów (26 maja 2018). 5 dni po tym ostatnim sukcesie Zinédine Zidane ogłosił zakończenie współpracy z Realem Madryt w roli trenera. Przerwa trwała niezbyt długo, bo już w sezonie 2019/2020 Zizou powrócił do gry.
Umowa trenerska obowiązuje do 2022 roku, więc zapewne przyjdzie nam być świadkami jeszcze wielu kolejnych sukcesów.
8. Działalność pozasportowa i życie prywatne Zizou
Po zakończeniu kariery piłkarskiej Zidane zaangażował się w akcje charytatywne. Uczestniczył m.in. w meczu, z którego dochód przeznaczono na pomoc dzieciom z Tajlandii, które chorują na AIDS (w 2007 roku). Ponadto w tym samym roku grał dla najmłodszych z ubogich dzielnic Malagi. Zasłynął także z akcji na rzecz osób borykających się z leukodystrofią (zespół prowadzący do wielu nieuleczalnych schorzeń mózgu) – na szczycie Mont Blanc wbił flagę fundacji zajmującej się walką z tym schorzeniem.
Za swoje osiągnięcia piłkarskie otrzymał w 1998 roku Order Legii Honorowej w stopniu Kawalera oraz w 2009 roku w stopniu Oficera.
Kibice poza boiskiem mogli go zobaczyć w kilku reklamach znanych marek, m.in. Adidasa i Mongo Man. Zagrał też Dziesiętnixa w filmie familijnym „Asterix na Olimpiadzie”.
9. Życie prywatne i rodzina
Swoją przyszłą żonę Veronique Fernández poznał podczas rozgrywek AS Cannes, w sezonie 1991/1992.
Obecnie w rodzinie jest czwórka synów:
- Enzo (ur. 1995 r.),
- Luca (ur. 1998 r.),
- Theo (ur. 2002 r.)
- Elyaz (ur. 2005 r.).
Synowie odziedziczyli pasję do piłki nożnej po ojcu.
10. Zidane – biografie
[1] „Zinedine Zidane – 110 minut, całe życie” , Luca Caioli, wyd. Sine Qua Non, 2019
[2] „Dwa życia Zidane’a”, Jean Phillipe i Patrick Ford, wyd. Buchmann, 2019